Bij binnenkomst zie je ze al in het halfduister op de witte hoekbank liggen: keizer Nero en zijn hoogzwangere vrouw. ‘De Dood van Poppaea’ bouwt voort op Monteverdi’s opera ‘L’incoronazione di Poppea’ (1642).
Dit eigentijdse multimedia-drama bevat weliswaar summiere verwijzingen naar Monteverdi (zoals het duet ‘Purti miro’), maar portretteert een hedendaagse Nero als megalomane, populistische tiran. Vervuld van eigen vermeend zangtalent neemt hij deel aan het Romeins songfestival – én wint uiteraard. Wanneer hij na afloop voldaan met een fles champagne de huiskamer binnen wankelt en in walstempo zijn eigen prestatie roemt (ondersteund door blaasorkest De Volharding) is Poppaea zo onvoorzichtig om giechelend zijn kunde in twijfel te trekken. Bovendien weigert ze medewerking aan de officiële prijsuitreiking, waarbij zij haar man moet tooien met de lauwerkrans, om terloops haar zwangere buik (als extra trofee) aan de massa te tonen. Deze narcistische krenkingen komen haar en het ongeboren kind duur te staan.
De voorstelling paart rauw realisme aan indringende esthetiek. Librettist Erik-Ward Geerlings beschrijft de sadistische fantasieën van Nero en de brute moord op diens eerste vrouw Octavia soms plastisch en gedetailleerd. Muziek en vormgeving verdiepen de tekst weliswaar, maar maken die tevens draaglijk. De weelderige melodiek en het overwegend harmonisch-tonale idioom (hier surround weergegeven met opnamen uit 2006 van het Rotterdams Philharmonisch Orkest en De Volharding) lopen qua timing en spanningsboog volmaakt synchroon met het wonderschone en verbluffend inventieve video-decor van Bart Visser.
Terwijl Nero (met diepgang en verve neergezet door Jan Elbertse) zijn gezicht als volksheld tracht te redden, speculeren de Romeinse media (‘het koor’) er lustig op los, via op de geluidboxen geprojecteerde monden. Voeg daarbij de elastische sopraan van een beurtelings jubelende en stamelende Poppaea (Caroline Cartens) en het totaalbeeld is van A tot Z geloofwaardig – op het verontrustende af.
CLUB OPERA
WILco met ‘De Dood van Poppaea’ (2006) van Huba de Graaff.
Odeon Zwolle, 25 mei. *****
(de Stentor, 29-05-2012)
