(recensie uit 2011)
Een delicaat, haast armzalig druivenrankje slingert zich vruchteloos over de maagdelijk witte cover. Het duurt even voordat de verwijzing tot je doordringt: namelijk naar ‘I am the True Vine’. Een koorwerk van Arvo Pärt, op tekst van de metaforische beschouwing van Jezus Christus zoals geciteerd in het Johannesevangelie.
Het raamwerk of, om in stijl te blijven: de wijnstok van deze cd, vormt de Missa Papae Marcelli (1562) van Giovanni Pierluigi da Palestrina. De misdelen worden afgewisseld met een viertal werken van Arvo Pärt, als recente vruchten van vijf eeuwen polyfonie.
Pärt en Palestrina, die combinatie ligt eigenlijk wel voor de hand. Beiden richten zich bij uitstek op religieuze muziek en schenken graag klare wijn wat tekstbehandeling betreft. “The Word is more important than de music,” luidt het credo van Pärt. En zo dachten de 16de eeuwse kerkvaders er ook al over.
Vooral daarom krijgt de Missa Papae Marcelli een sobere doch voortvarende interpretatie. Héél soms voert dit naar een nauw merkbare neiging om incidentele versieringen af te raffelen. Glanzende keerzijde van deze rechtlijnigheid is echter het kristalhelder Latijn – geheel conform Palestrina’s streven naar optimale verstaanbaarheid, zoals het Concilie van Trente destijds voorschreef.
Zo weldadig koel en weids als Palestrina’s Kyrie zich verheft, zo intiem en weemoedig klinkt hierna ‘The Woman with the Alabaster Box’: Pärts toonzetting van het Bijbelfragment waarin een naamloze vrouw Jezus zalft met nardusolie, als toespeling op zijn naderende dood. Alten en sopranen raken hier precies die tere, innige devotie die we kennen uit de Russisch-Orthodoxe traditie. Ook ‘Tribute to Caesar’ (Jezus’ dispuut met de Farizeeërs over de beeltenis van de keizer) imponeert qua nuancering en diepgang, met wonderschoon wringende dissonanten.
Maar voor ‘I am the True Vine’ kiest dirigent Risto Joost een behoorlijk hoog tempo en dat is jammer. Want hoe elastisch de sopranen ook telkens weer opspringen naar de loepzuivere topnoten, de snelheid gaat ten koste van het mystieke gehalte. Nee, dan de smeekbede ‘Most Holy Mother of God’, oorspronkelijk gecomponeerd voor het Britse Hilliard Ensemble, maar hier door de NKK-mannen minstens zo intens gezongen.
Sympathiek gebaar: na vijftig minuten afwisseling van partjes Palestrina met stukjes Pärt, volgt een integrale herhaling van de Missa Papae Marcelli. Wie dit kroonjuweel van de Roomse kerkmuziek liever in de onversneden versie beluistert, kan dus meteen naar nummer 10 gaan.
Nederlands Kamerkoor o.l.v. Risto Joost, Globe Records GLO 5240
(Luister, juli 2011)