Wekelijks bevraagt de Stentor een streekgenoot over financiële kwesties.
Deze week: godsdienstpsychologe Hanneke Schaap-Jonker (38) uit Zwolle. Ze is rector van het Kennisinstituut Christelijke GGZ en hoofdredacteur van de pas verschenen ‘Vrouwenbijbel’.

(de Stentor, rubriek ‘Mijn geld & ik’, 16-11-2016)

Wat is een Vrouwenbijbel?

,,Een Bijbel in de Herziene Statenvertaling, maar dan aangevuld met informatieve en meditatieve teksten. Over alledaagse thema’s uit de leefwereld van vrouwen, maar ook over Bijbelse vrouwen.”

Noem eens zo’n Bijbelse vrouw?

,,Ik denk nu aan een arme weduwe, die haar laatste paar centen aan de tempel doneert. Over haar zegt Jezus: ‘Zij heeft het meeste gegeven, namelijk alles wat ze bezat.’”

Wat leren we daarvan?

,,Het verhaal houdt ons een spiegel voor. Krijgen anderen de restjes zodra je zelf genoeg hebt? Of ben je bereid om zelf een stapje terug te doen ten dienste van een hoger doel?”

Gaan vrouwen anders met geld om dan mannen?

,,Waarschijnlijk wel, maar die verschillen worden doorgaans erg zwart-wit neergezet. Zo van: mannen gaan voor macht en status, vrouwen gebruiken geld als smeermiddel in relaties of om aardig te zijn voor zichzelf. De praktijk is natuurlijk veel genuanceerder.”

Hoe sta jij zelf tegenover geld?

,,Wij verkeren in de gelukkige omstandigheden dat we meer dan genoeg hebben. Tegelijk besef ik dat veel mensen arm zijn en dat mijn bestedingspatroon ook effect heeft op anderen in deze wereld. Ik ga dus graag voor duurzaam en voor hergebruiken als het even kan. Mijn kleding gaat bijvoorbeeld best lang mee.”

Waarop zou je nooit bezuinigen?

,,Gezond eten, en dan vooral verse groenten. Ik ben nogal fanatiek in het voorschotelen van goed voedsel aan mijn kinderen.”

Er bestaat een vooroordeel over streng-calvinistische kringen: ze zouden welvaart zien als een teken dat God het goed met je voorheeft.

,,Dat is een sociologische theorie uit het begin van de vorige eeuw. Calvinisten die twijfelen of ze na hun dood wel ‘behouden’ zijn, zouden financieel succes zien als aanwijzing dat ze op de goede weg zijn. Ik herken dat eerlijk gezegd niet. Bovendien heb je ook in behoudende calvinistische kringen gezinnen die amper de eindjes aan elkaar kunnen knopen. En dan tonen geloofsgenoten zich juist solidair.”

Uiten ze die solidariteit ook materieel?

,,Jazeker. Bekend zijn de verhalen dat er opeens een envelop met 100 euro op tafel lag en dat niemand wist waar die vandaan kwam. Vaak gaat het zelfs om veel grotere bedragen.”

Stel dat iemand in armoede belandt doordat hij uit geloofsprincipes geen verzekering had afgesloten?

,,Dat gebeurt weleens en daar kun je natuurlijk van alles van vinden. Maar ook dan wordt diegene vanuit de geloofsgemeenschap ondersteund.”

Zie jij als GGZ-onderzoeker veel geld-gerelateerde problemen?

,,Ja, die komen voor. Mensen kunnen zich bijvoorbeeld enorm afgewezen voelen en vluchten in geldverslindend gedrag. Game- en gokverslaving zijn bekende voorbeelden. Maar buiten de GGZ zie ik ook hoe mensen proberen om via geld een soort leegte op te vullen.”

Dat noemen we toch ‘valuta-therapie’?

,,Haha, ja. Leuke spulletjes kopen om jezelf te troosten. Maar ik denk ook aan mensen die hun identiteit ontlenen aan geld en aanzien. En daar komt het geloof om de hoek kijken. Want vanuit geloofsperspectief hangt je identiteit niet af van een bankrekening. Geld is relatief. Maar het kan wel een middel zijn om je naasten te dienen en zo iets van Gods liefde zichtbaar te maken.”